Archivio dei filosofi del Rinascimento

/p. 333/ cupiens unum esse cum re amata, appetit

corporum coniunctionem effecitque ut duo

spiritus, osculorum coniunctione, fiant unus.

Quare amoris fundamentum cum putarent

esse sapientes, basium, graeca voce, donarunt.

Alex. – Cur in laetitia ridemus? I. C. – An quia

spiritus late se propagant, hinc dilatantur musculi,

qui a lateribus buccae sunt, faciuntque

illum oris motum, qui risus dicitur. Alex. – At

cur in contempu subridemus? I. C. – Quia est

ira subadumbrata, qua spiritus effunduntur.

Alex. – At cur ij, qui in praecordijs vulnerati sunt,

ridibundi perire dicuntur? I. C. – An quia – ut dixi –

risus fit a dilatatione diaphragmatis, ex qua dilatatio

quoque musculorum, qui circa buccas

sunt, per consensum fit. Alex. – Cur in titillatione,

quam italicum vulgus paulo corruptiori

nomine vocat tectigationem, ridere solemus? I. C. –

An quia – inquit Fracastorius[7] – «ex primo contactu levi

pressione quidam veluti horror [...] accidit, qui ad diaphragma

et cor pertingens repentinam contractionem

et suspensionem animae facit. Mox subito etiam

dimissis nervis illis, subito etiam cessat horripilatio

et cor ad propriam naturam redit, quod cum delectatione

et gaudio fit et dilatatione. Est autem tam

subitus uterque motus ut simul pene sint suspensio

animae et dilatatio. Quod in risu quoque contingit propter

quod et hic quoque proportionale quiddam [risui] contingit

non sine molestia quadam». «Est – inquit Iulius Caesar –

titillatio dissipatio spirituum in partibus laxioribus,

quo motu subsiliunt sensoriae partes,

in laxis enim facilior fit spirituum subsilitio