Tommaso Campanella, Syntagma, p. 32
Aristotelis commentatores, Graecos atque Latinos Arabesque examinavi
omnes, et
haesitare magis coepi in dogmatis eorum; ideoque perscrutari
volui an quae dixerunt
ipsi, in mundo etiam legantur, quem codicem
esse Dei vivum ex doctrinis sapientum
intellexi. Cumque doctores
meis argumentis satisfacere non possent, quae contra
ipsorum lectiones
promebam, statui ipse libros omnes percurrere Platonis, Plinii,
Galeni,
Stoicorum et Democriticorum, praecipue vero Telesianos, ac cum mundi
codice primario conferre, ut ex originali et autographo quid veri
exemplaria habent
et quid falsi, agnoscerem. Etenim cum publice disputarem
Consentiae, nedum cum
fratribus meis privatim, inveniebam
parum quietis in responsis illorum; sed
Telesius me delectavit, tum ob
libertatem philosophandi, tum quia ex rerum natura,
non ex dictis hominum
penderet. Proptereaque, cum mortuo Telesio, quem
viventem
alloqui non licuit, elegeiam affixissem, Altum Montem oppidum adivi,
ubi Platonicorum et medicorum libros ab optimis viris subministratos
perlegi; atque
suasu Ioannis Francisci Branchae, Castrovillarensis medici,
scribere coepi contra
Iacobum Antonium Martam Neapolitanum,
qui librum ediderat contra Telesium, Pugnaculum Aristostelis attitulatum.
Ibi octo disputationes
confeci, quarum primaest De principiis rerum
naturalium,
secundaDe formatione foetus in utero, tertiaDe coelo et
mundo, quarta De elementis, quinta De usu obliquitatis Solis,
sexta De
mistione elementorum, septima De qualitatibus eorundem, octava
denique
De moventibus et mobilibus, Brancha ac Plinio medicis submistrantibus
libros animumque.