Tommaso Campanella, De sensu rerum, p. 102
esse rebus, alibi clarius, alibi obscurius; Et licet animalia omnes
operationes
habeant, quas operatur homo, tamen adeo obscuras esse
humanis
comparatas, quod bene certum evidensque sit, quod Deus
revelavit
hominibus piis, sapientibusque, hominem esse immortalem.
Inest quidem
lapidibus, plantisque sensus, sed animalibus comparati insensati
videntur; et ostrea
comparata Elephanto et homini, neutiquam
videtur esse animal. Nihilominus animal
aptum est esse amicum sociumque
hominis, sicut equus et canis, aliaque: planta vero
minime,
nec lapis; qui usibus modo vilibus inserviunt, ita et homo aptus
est
amicus sociusque esse Angelorum, et Dei; belluae autem minime. Asserebat
Florentinus vir consumptus in Theologicis, quo cum
disserui
olim, bestiam omnes in fine seculi, sicut homines resuscitatum iri
ad
praemium, vel poenam; Propterea quod Apostolus dicit; omnem
creaturam
ingemiscere, et parere usque adhuc, expectareque redemptionem
et
libertatem a corruptione in gloriam filiorum Dei. Et in Apocalypsi
scriptum est;
omnes simul decreto communi conventuras, dignum
esse agnum aperire librum; cumque
illi obiicerem de hominib.
loqui Apostolos, qui cum omnibus symbolum habent creaturis, et
de
renovatione coeli, et terrae, quorum corruptela gignitur nostrarum
rerum
varietas; in sua indurescebat credulitate, quae Indis multis
etiam
communis est; Cumque replicarem, stultum esse putare muscas,
cimices,
ostrecas, resuscitatum iri, quae quasi nihil sapientiae habent,
qua
peccatorum rei et capaces meritorum sint. Insuper nec terram
sufficere
instaurationi tot corporum, quot animalia mortua iam sunt,
cum
quotidie moriantur milliones millionum, et tot generum, ita quod si
terrae
rotunditatem et crassitiem metiamur cum Archimede , ac
deinde
cuilibet hominis corpori passum unum terrae demus in
latitudine,
longitudine et profunditate, vel minus inveniemus vix sufficere
reficiendis
corporibus humanis tantummodo: Si exquisita id ratione
indagamus,
mortuos cuiuslibet provinciae quotannis numerando, et sex
fere mille
annos, quibus duravit mundus. Nunc enim sufficit, quia
alia generantur e terra, alia
convertuntur in terram. Tunc Florentinus
a sua belluina sententia in favorem belluarum recedere coepit, et qui
ipsam
tenuerunt Antiquiores successive et non simul refici, sed alia simul
destrui paulo
declinantes absurditatem dixerunt. Sed de hoc in
Metaph.. Quapropter nunc repetam, infinitam hominis intelligentiam,
infinitumque
desiderium et religionem; et sollicitudinem
non vanam agnoscendi Deum, aliamque
vitam, et mortis pro sapientia
dispicentiam: et potentiam infinitam ad resistendum
sponte tormentis:
et victoriam supra passiones animales, certa esse indicia
nobis
illam convenire, et revelationes sacras evidenter credibiles
reddere.
Iamque vidimus, Ens nullum procurare, nisi praesentem vitam,
nec
naturam largiri desiderium quaeritandi res non convenientes quaerentibus.