Tommaso Campanella, De sensu rerum, p. 168
Antimonium, Calax, gypsum, et mineralia id genus,
quae corrodunt
ulcerantque intestina, et in cerebrum emittunt exhalationem
acrem, percalidam,
amaram; spiritumque mordent, lacerant,
vehementia et amaritudine afficiunt, atque a
sui removent symmetria
et temperie: ideoque moritur. Universale igitur dogma
ponere
licet; Res omnes quae emittunt exhalationem crassam, tetram,
acrem,
viscosam, foetidas esse spiritui humano ac venenosas. Foetor enim
vapor
est crassior, calidiorque spiritu nostro.
~ Physicus autem haec a calore, sapore,
odore, consistentia crassa lentave
cognoscit. Atque ubi concurrere videt totam
pravitatem, nil
de veneno dubitandum est. Ubi color niger tantum apparet,
caetera
vero non noxia, melancholiam modo generat, ut malum insanum.
Ubi color
est teter et odor foetidus pravusque ut cadaver, enerat
pestem, putrefactionem in
sanguine, gravedinem in spiritu. Ubi
autem cum his sapor quoque pravus linguae
videtur, consistentiasque
non lenta est, sed densa, sicut in helleboro et cicuta,
magis autem si
succo abundat, certum est venenum: Verum si conditiones
pravae
non concurrunt omnes: pravam tamen faciunt nutritionem, ac
paulatim
disponunt ad mortem, et temperiem spiritumque vitiant. Hinc
argumentum
elicio: Res omnes putentes, esse noxias. Similiter omnia
morticinia et fruges natas
in stercore, in fimo, et arte cogente, non
autem natura, cum arbores, tum frumentum,
oleraque, omnia que animalia
quae vescuntur morticiniis et herbis et fructibus
brevis vitae,
inducere in nobis quoque vitam brevem. Nam etsi alitum
convertat
in se alimentum, non tamen penitus immutat, quin qualitas
aliqua
remaneat. Qua de re videmus carnes bovis, qui comedit rapas,
redolere
rapam, et porcum castaneis nutritum, castaneas; vinique
amatores vinum sapere.
Igitur paulatim alimentum alterat
alitum insensibiliter. Quia ergo ea constitutum
erat temperie, quae
durare diu apta non erat, nunc alteratum et transmutatum in
nos,
retinet adhuc atomos et particulas, quae eam temperiem ac
positum
intrinsecus faciebant, et sensu ac qualitate caduca conflabantur;
itaque
disponit nos ad nativam sui conditionem. Eadem ratione putrentes
vitare oportet
aquas, ac vina cito acescentia, magis autem,
quae in unctuosum liquorem et
graveolentem facile transferuntur.
Sapientissimus divina ac naturali magia Moyses , prohibet carnes
morticinas omnes, et omnia non
ruminantia animalia, quoniam
crasso cibo replentur festinanter, nec satis digerunt:
idcirco plena
sunt vaporibus viscosis, crassis, pravis, ex carne cruda, non bene
cocta
a nativo calore. Vetat etiam quae ungulas non findent, sicut
asinum,
equum, Camelum, ob crassitiem nimiam, brevemque vitam, et
mores noxios.
Porcinam quoque carnem, quae in Palestina et Aegypto
lepram genrat: carnes quoque
animalium rapacium, ut Aquilae,