Tommaso Campanella, De sensu rerum, p. 185
a domo donec probetur ad sacerdotis iudicium. At si postea
redeuntes
viderint maculum serpere saepius, demoliri iubet domum et
comburi,
quoniam lepra est volatilis et vaga: et pulveres illius et
lapides
extra civitatem proiici ad sacerdotis Imperium. Ex quod
declarat,
vestibus inesse sensum passivum, qualis homini in partibus sui
stupidius
sentientibus; sic etiam parietibus. Haec quidem morbi multiplicatio
et
contagium non fieret consimili modo in illis, ut in nobis,
nisi consimiliter
paterentur. Nec macula et plaga multiplicabilis, volatilisque
in ipsis fieret, sed
vapor duntaxat in eis fieret et inhaereret,
qui ad ignis conspectum evanesceret, et
sanaretur. Nec Moyses hoc
ex Dei ore docuisset, nisi
evenire isthaec contagia ibi consuevissent.
Nec mirum si nostris dominibus non
fiunt, quoniam procul ab aestu solis
et ab illa sumus vehementi temperie. Nec enim
lepra nisi mitis
et raro apud nos extat. Sed in Aegypto tunc temporis dira fuit,
sicut
pestis apud nos, quod et scriptores profani testantur. Hoc autem dixi
ad
minus credentes. Praeterea experientia docet, domum, quae
non habitatur ab
hominibus, quamvis bene consolidata et ornata sit
tota, munitaque, citius senescere
et corruere, quam domum male concinnatam,
et exiliter munitam, sed habitatam. Homo
enim est causa
eius efficiens, et idealis et finalis. Effectus autem omnis praesenti
asuae
causae vivificatur et entificatur magis. Ac veluti corpus hominis
a
spiritu inhabitatum vivit, et spiritu abeunte, remanet cadaver mortuum:
Sic
domus habitatore vivificatur et sine ipso remanet ipsa cadaver.
Praeterquam quod
nascuntur herbae, pulvere necatur, madefit,
vermiculis scatet, impletur muribus, non
secus ac cadaver, cui
crescunt pili et ungues; pulvere obruitur, madefit, vermibus
scatet,
muribus perforatur. Credo etiam lepram ac rabiem plantis communicari.
At
parietibus rabiem non intelligo: Carent enim spiritu soluto
in quo rabies primo
residet, non tantum in soliditate, subiecto nimirum
leprae, quale os et caro: Pestes
et contagia communicari
acquis et aëri, vestibus, et cunctis usualibus rebus, palam
est. Eademque
ratione remota navim stupefacere potest; ut in l. 3.